Met dieren op weg
In bijna alles wat we doen hebben we te maken met andere mensen. Daarom is een van de belangrijkste aspecten van het mens-zijn ook het vlot kunnen omgaan met andere mensen : de mens-mens relaties of de sociale vaardigheden.
Niet alle contacten met anderen lopen altijd even vlot. Ook niet in onze volwassenwereld:
- We kochten een broek. Thuis merken we dat er een naad los is. We durven niet terug naar de winkel te gaan…
- Achter de rug van iemand vertellen we allerlei dingen over deze persoon…
- Iemand vraagt ons iets. We durven geen 'nee' te zeggen…
- Ook kinderen zijn soms te ruw, te schuchter, te verlegen, te overheersend, te… In de school trachten we kinderen mee te begeleiden met het ontwikkelen van relaties die gericht zijn op evenwaardigheid, respect, ruimte voor de ander maar ook ruimte voor zichzelf. Voor deze relatievorming maken we gebruik van de axenroos die ontwikkeld is door Nand Cuvelier.
De axenroos van Nand Cuvelier biedt een bijzonder waardevol oriënteringskader bij sociale relaties. Het geeft een eenvoudig en toch volledige kijk op wat mensen als daden kunnen verrichten tegenover elkaar. Kinderen die deze specifieke woordenschat beheersen en ervaren in hun eigen omgeving, krijgen een betere kijk op het eigen functioneren. Hierdoor krijgen ze gaandeweg ook meer zicht en vat op hun sociale omgeving.
De axenroos figuur
Hoe moet je de axenroos interpreteren?
Elke ax, elk dier kan een ‘positief gedrag’ stellen, dit komt de relatie ten goede. Maar geen enkele relatie verloopt vlekkeloos, vandaar dat ook hier een achterkant van de medaille bestaat. Een dier dat geen enkel ‘negatief gedrag’ stelt, is ondenkbaar. Als er overdreven wordt, als er te veel aandacht getrokken wordt, te veel hulp gevraagd wordt, is dit geen gezonde situatie. Ook het te weinig belangstelling tonen, te weinig je verdriet tonen kan een relatie verzieken.
Belangrijk is dat er telkens twee dieren, twee mensen in relatie staan en dat beide zich goed voelen in de verhouding van het geven en het nemen.
De zes relatiewijzen
De axenroos verdeelt alle mogelijke houdingen die mensen tegenover elkaar kunnen aannemen in zes sectoren. Deze worden schematisch voorgesteld op de axenroos:
De drie relatiewijzen in het bovenste deel van de axenroos horen bij mensen die over 'iets beschikken' (aanvallen, houden, aanbieden/geven). De relatiewijzen in het onderste deel hebben te maken met 'niet bezitten' (weerstaan, ondergaan, aannemen/vragen).
In het linkergebied situeren zich handelingen die zich 'tegen iets' richten (aanvallen, weerstaan). In het rechtergebied vindt men twee relatiewijzen waarbij 'samen' iets gebeurt (aanbieden/geven, aannemen/vragen). De relatiewijzen onder en boven hebben betrekking op wat 'naast elkaar' gebeurt (houden, ondergaan).